महिला र पुरुष समाजका दुई महत्वपूर्ण अंश हुन्, र दुवैको भूमिकाले परिवार, समाज र मानव विकासमा गहिरो प्रभाव पार्छ। महिला र पुरुषका बिच केही शारीरिक र जैविक भिन्नता हुन्छन्, तर यी भिन्नताले उनीहरूको क्षमता, अधिकार, र मूल्यमा कुनै कमी गर्दैन। उनीहरूलाई एकअर्काको पूरक भनेर बुझ्न सकिन्छ।
महिला:
1. भूमिका: महिला प्रायः परिवारको केन्द्रविन्दु मानिन्छन्। उनीहरूले आमा, छोरी, श्रीमती, दिदी/बहिनीको रुपमा विभिन्न भूमिका निर्वाह गर्छन्। साथै, आजको समयमा महिलाहरू शिक्षा, राजनीति, व्यवसाय, विज्ञान, र कलामा उत्तिकै सशक्त छन्।
2. सशक्तिकरण: अहिले महिलाको सशक्तिकरणमा ठूलो ध्यान दिइएको छ, जसले गर्दा उनीहरूलाई समान अवसरहरू उपलब्ध गराइएको छ। महिलाहरूले हरेक क्षेत्रमा उत्कृष्टता हासिल गरिरहेका छन्।
3. चुनौतीहरू: धेरै समाजमा महिला अझै पनि लैङ्गिक असमानता, घरेलु हिंसा, र भेदभावको सामना गरिरहेका छन्। महिलाको अधिकार र समानताको लागि अझै धेरै काम गर्नुपर्ने आवश्यकता छ।
पुरुष:
1. भूमिका: परम्परागत रूपमा पुरुषहरूलाई परिवारको मुख्य कमाउने सदस्यको रुपमा हेरिन्छ, तर यो भूमिकामा पनि परिवर्तन हुँदैछ। उनीहरू पनि पारिवारिक जिम्मेवारीमा महिलाको साथसाथै सहभागी हुन थालेका छन्।
2. शक्तिका प्रतीक: धेरै समाजमा पुरुषहरूलाई शारीरिक र मानसिक रूपमा सशक्त मानिन्छ। तर, अहिलेको समाजले पुरुषहरूको भावना र मानसिक स्वास्थ्यको बारेमा पनि ध्यान दिन थालेको छ।
3. चुनौतीहरू: समाजको अपेक्षाले गर्दा धेरै पुरुषहरूले आफ्नो भावना व्यक्त गर्न गाह्रो महसुस गर्छन्। उनीहरूलाई कहिलेकाहीं 'मजबूत' देखिनुपर्छ भन्ने दबाब हुन्छ, जसले मानसिक तनाव निम्त्याउन सक्छ।
निष्कर्ष:
महिला र पुरुष दुवै समाजको महत्वपूर्ण हिस्सा हुन्, र दुवैले समान अधिकार र सम्मान पाउनुपर्छ। दुवैको भिन्नता भनेको एकअर्काको पूरक हो, प्रतिस्पर्धा होइन। समानता र सम्मानको वातावरणमा मात्रै सशक्त समाजको निर्माण सम्भव छ।